Wat is een Likert-schaal?

Hebt u ooit een vraag beantwoord waarbij u aan moest geven in hoeverre u het ergens mee eens of oneens was?

Dit type vraag noemen we een Likert-schaal (ook bekend als Likert scale). Likert-schalen worden veel gebruikt om houdingen en meningen genuanceerder in kaart te brengen dan mogelijk is met een eenvoudige ja/nee-vraag.

We gaan kijken hoe een Likert-vraag is opgebouwd, u krijgt voorbeelden, en u leert hoe en wanneer u deze tool gebruikt in uw enquêtes.

Om de Likert-beoordelingsschaal te begrijpen, moet u eerst weten wat een enquêteschaal is.

Een enquêteschaal staat voor een set (numerieke of uitgeschreven) antwoordopties die een aantal meningen over een onderwerp weergeven. Een dergelijke schaal is altijd onderdeel van een gesloten vraag (een vraag waarbij de antwoorden al voor de respondent zijn ingevuld).

Dus wat is een enquêtevraag met een Likert-schaal? Dat is een vraag waarbij gebruik wordt gemaakt van een schaal met 5 of 7 punten, van het ene uiterste tot het andere. Het wordt ook wel een tevredenheidsschaal of tevredenheidsenquête genoemd. Een Likert-enquêtevraag bevat vaak ook een gemiddelde of neutrale optie. De schaalverdeling van de enquête loopt bijvoorbeeld in een 5 puntsschaal van nooit tot altijd of van eens tot oneens.

Likert-schalen (genoemd naar de uitvinder hiervan, de Amerikaanse socioloog Rensis Likert) zijn erg populair omdat ze één van de meest betrouwbare manieren zijn om meningen, gezichtspunten en gedrag te meten.

Vergeleken met binaire vragen, die maar twee antwoordopties hebben, krijgt u met Likert-vragen gedetailleerdere feedback over uw product. Zo kunt u vragen of uw product alleen maar ‘goed genoeg’ of (hopelijk) ‘uitmuntend’ was. Deze vragen kunnen duidelijk maken of werknemers 'zeer tevreden', 'enigszins ontevreden', of misschien alleen neutraal waren over een recent bedrijfsuitje.

Met deze methode kunnen respondenten een genuanceerdere mening geven. Na uw Likert-schaal analyse kunt u de feedback beter interpreteren. Daarnaast ziet u precies op welke gebieden u uw dienst of product nog verder kunt verbeteren.

Vragen met een Likert-schaal worden in allerlei soorten enquêtes gebruikt. U wilt bijvoorbeeld te weten komen wat uw werknemers van hun werk vinden of wat uw klanten vinden van uw nieuwste product.

Om u te helpen Likert-vragen op een effectieve manier te gebruiken, vindt u hieronder enkele Likert-schaal voorbeelden:

Er zijn heel veel verschillende soorten enquêtevragen. Hoe weet u wanneer u een Likert-schaal moet gebruiken? Laten we nu de Likert-schaal analyseren.

Met Likert-schalen kunt u heel diep ingaan op één specifiek onderwerp, zodat u (nog gedetailleerder) kunt achterhalen wat deelnemers vinden. Gebruik dus een Likert-schaal wanneer u meer wilt weten over...

...of andere vragen waarmee u de gevoelens over een specifiek onderwerp wilt meten en op zoek bent naar gedetailleerdere antwoorden.

Misschien interessant: enquête-experts noemen deze gedetailleerdere informatie variantie. Hoe meer variantie, hoe genuanceerder uw inzicht in iemands manier van denken.

Het mooie aan de Likert-schaal is dat u hiermee een aantal veelvoorkomende valkuilen bij het ontwerpen van enquêtes vermijdt, zoals te algemene vragen, die voor respondenten maar moeilijk te behappen zijn. Hierdoor kunnen ze gefrustreerd raken en te snel antwoord geven, waardoor de kwaliteit van uw gegevens achteruit gaat.

Enquêteontwerpers met een beetje haast gaan soms voor de algemenere vragen, zoals 'ja/nee', 'alles selecteren', vragen met open einde en rangschikkings- of matrixvragen.

In de meeste gevallen kunnen ze beter de gouwe ouwe Likert-schaal gebruiken. Deze vraag houdt respondenten geconcentreerd en tevreden, omdat er eenvoudige, directe taal wordt gebruikt.

Alle vragen in uw enquête moeten over hetzelfde onderwerp gaan. Hierdoor krijgt u uiteindelijk nauwkeurigere resultaten. Waarom? Bij de rapportage van de gegevens kunt u zo een score analyseren die de resultaten van een aantal vragen samenvat.

Stel bijvoorbeeld deze vraag als eerste:

Hoe tevreden of ontevreden bent u over de kwaliteit van het eten van vanavond?

U kunt dan verder gaan met:

Hoe tevreden of ontevreden bent u over de kwaliteit van het voorgerecht vanavond?

Hoe tevreden of ontevreden bent u over de kwaliteit van het hoofdgerecht vanavond?

Hoe tevreden of ontevreden bent u over de kwaliteit van het nagerecht vanavond?

Maar de volgende vraag moet u in een ander gedeelte van de enquête stellen:

Hoe tevreden of ontevreden bent u over de garderobeservice vanavond?

Als u vragen over één onderwerp groepeert en de reacties bij elkaar optelt om een score te krijgen (in dit geval een score voor de kwaliteit van het eten), krijgt u een betrouwbaarder inzicht in wat klanten vinden van het product, de service of het evenement dat u onderzoekt.

Wees nauwkeurig. Likert-vragen moeten zorgvuldig worden geformuleerd om verwarring te vermijden en ze effectiever te maken. Als u vraagt naar de tevredenheid over de service in een restaurant, bedoelt u dan de service van de bediening, de obers of de maître d'? Of van allemaal? Vraagt u of de klant tevreden was over de snelheid van de service, de beleefdheid van de obers of de kwaliteit van het eten en drinken? Denk eraan: hoe specifieker u bent, des te groter de kans dat u waardevollere resultaten ontvangt dankzij uw Likert-vragen.

Gebruik niet te veel bijvoeglijke naamwoorden. Als u in uw enquête woorden gebruikt om vragen te stellen over concepten, moeten respondenten wel weten wat u precies bedoelt. Uw reactieopties moeten beschrijvende woorden bevatten die gemakkelijk te begrijpen zijn. Er mag geen verwarring bestaan over welke graad hoger of groter is dan de volgende: Is 'nogal' meer dan 'behoorlijk wat' of 'aanzienlijk'? U kunt het beste beginnen met de extremen ('buitengewoon', 'helemaal niet'), daarna het middelpunt bepalen van uw schaal om gematigdheid ('gemiddeld') of neutraliteit ('geen van beide') aan te geven, en tot slot zeer duidelijke termen gebruiken ('zeer', 'enigszins') voor de rest van de opties.

Bipolair of unipolair? Wilt u een vraag met standpunten die twee verschillende richtingen op gaan ten opzichte van neutraal? Bijvoorbeeld 'houden van' tegenover 'een hekel hebben aan'? Of wilt u een vraag waar de reeks met mogelijke antwoorden loopt van 'geen' tot het maximum? In de meeste gevallen gaat de voorkeur uit naar de laatste vraag. Dit noemen we een unipolaire schaal. U kunt bijvoorbeeld beter een schaal gebruiken die gaat van 'buitengewoon moedig' tot 'helemaal niet moedig' in plaats van een schaal die loopt van 'buitengewoon moedig' tot 'buitengewoon verlegen'. Mensen vinden unipolaire schalen gemakkelijker. En u weet zeker dat het ene uiteinde precies het tegenovergestelde is van het andere uiteinde. Hierdoor is de vraag methodologisch ook correcter.

U kunt het beter gewoon vragen. Uitspraken gaan gepaard met een impliciet risico. De meeste mensen zijn het vaker wel dan niet eens met uitspraken, omdat ze graag aardig en beleefd willen zijn. (Dit verschijnsel wordt meegaande antwoordvooringenomenheid genoemd.) Het is dus effectiever om een vraag te stellen dan om een uitspraak te doen.

U kende deze Likert-schalen waarschijnlijk al, maar u wist misschien niet dat ze zo werden genoemd. Nu weet u ook hoe u met effectieve Likert-vragen de belangrijkste onderdelen van uw enquête nog beter kunt nuanceren.