Drie tips voor het schrijven van eens/oneens-vragen met een schaal

Tweeënzestig procent van de medewerkers zegt dat gegevens een belangrijke rol spelen om betere beslissingen te nemen. Toch geeft 64% tegelijkertijd toe slechte beslissingen te nemen wegens problemen met gegevens. Deze discrepantie wordt niet veroorzaakt door de waarde van de gegevens, maar door de kwaliteit ervan.

Wilt u betrouwbare, onderbouwde beslissingen nemen, dan moet u terug naar het begin: de methoden waarmee u gegevens verzamelt. U moet eerst betere enquêtes schrijven die aansluiten op de doelstellingen van uw onderzoek en die betrouwbare, bruikbare inzichten opleveren.

Lees onze tien tips voor het schrijven van goede enquêtes.

De eens/oneens-schaal is een beoordelingsschaal die vaak in enquêtes wordt gebruikt. De naam van deze schaal is gebaseerd op de antwoordopties.

Stel u wordt gevraagd feedback te geven na een gesprek met de klantenservice van een merk. In de enquête wordt u mogelijk gevraagd in hoeverre u het eens of oneens bent met een uitspraak, zoals ‘De medewerker heeft mijn probleem vandaag opgelost’.

De eens/oneens-schaal, die ook wel een likertschaal wordt genoemd, kan opties hebben zoals ‘Zeer mee eens’, ‘Enigszins mee eens’, ‘Neutraal’, ‘Enigszins mee oneens’ en ‘Zeer mee oneens’.

Veel onderzoekers gebruiken enquêtes met een likertschaal omdat die gebruiksvriendelijk en flexibel is. Toch is het belangrijk om de aanbevolen werkwijzen te kennen, zodat u de meest betrouwbare gegevens krijgt.

Behalve instemming kunt u met deze schaal ook meten hoe waarschijnlijk of belangrijk iets is (buitengewoon/helemaal niet waarschijnlijk, zeer belangrijk/helemaal niet belangrijk).

Met de eens/oneens-vraag in uw enquête kunnen respondenten nauwkeuriger antwoorden. En u krijgt meer genuanceerde enquêtereacties om te analyseren.

Bij het vragen naar de meningen, houdingen of gevoelens van mensen moet u uw vragen zorgvuldig formuleren. Met de volgende drie strategieën voorkomt u vooringenomenheid en verzamelt u gegevens waar u echt wat aan hebt.

Als u voor een eens/oneens-vraagtype kiest, geven mensen hun instemming met een uitspraak aan via een schaal (gewoonlijk 1-5 of 1-7). Elke optie duidt aan in hoeverre respondenten het eens zijn (bijv. Zeer mee eens, Mee eens, Neutraal, Mee oneens, Zeer mee oneens). Met deze aanpak kunt u kwalitatieve concepten, zoals meningen of houdingen, uitdrukken in numerieke gegevens die u gemakkelijk kunt analyseren.

Een effectieve schaal moet wel consequent zijn. Gebruik dezelfde indeling voor de vragen die u stelt.

Als u bijvoorbeeld een marketingenquête uitvoert en een concertbezoeker vraagt naar diens ervaring, dan kunt u op een schaal van 1 tot en met 5 naar feedback vragen over de band, waarbij 5 de hoogste score is. In de volgende sectie kunt u dan vragen wat de muziekliefhebber vond van de communicatie rondom het evenement. Zorg er dan voor dat 1 niet plotseling de hoogste score en 5 de laagste is.

Met een vaste standaardschaal kunt u beter gegevens vergelijken.

Door deze standaardisatie is dit type schaal gemakkelijker dan de Thurstoneschaal. Bij een Thurstoneschaal genereert u eerst uitspraken die verschillende niveaus van tevredenheid of ontevredenheid aanduiden. Daarna wijst u scores toe aan de uitspraken op basis van hoe positief ze zijn.

Laten we de marketingenquête voor concertgangers er weer bijpakken. Misschien hebt u wel uitspraken zoals deze:

Dan moet u de gewogen scores berekenen op basis van de waarde die aan elke uitspraak is toegekend. U snapt dus wel waarom mensen een schaal met woorden, zoals de likertschaal, gemakkelijker vinden.

Een schaal met woorden maakt op een vergelijkbare manier als de likertschaal gebruik van beschrijvende opties (alleen dit keer geen nummers) waarmee respondenten hun gevoelens kunnen uiten. De schaal is dus handig om kwalitatieve feedback te verzamelen. Een schaal met woorden gebruikt een bereik van antwoordopties met twee uitersten. Soms bevat de reeks ook een gematigde of neutrale optie.

Schalen van 1-5 komen vaak voor, maar ook schalen met vier en zeven punten zijn populair. U kunt bovendien een ander aantal antwoordopties gebruiken, afhankelijk van uw onderwerp of hoe gedetailleerd u de gegevens wilt analyseren.

Beide soorten likertschalen zijn effectief en worden veelvuldig gebruikt. Uw keuze hangt af van uw doel. In het algemeen biedt een schaal van zeven punten gedetailleerdere gegevens met meer precisie. Maar een schaal van vijf punten is simpeler en sneller.

In allerlei bedrijfstakken zijn voorbeelden van beoordelingsschalen te vinden. Deze paragraaf bevat voorbeelden met vier, vijf en zeven punten.

Misschien komt u wel een beoordelingsschaal van vier punten tegen in een vraag van een e-commercemerk:

Hoe tevreden of ontevreden bent u met de snelheid van de bezorging?

Of een likertschaal van vijf punten in een enquête van een techbedrijf dat wil weten of consumenten geïnteresseerd zijn in hun nieuwe app.

Als deze app vandaag beschikbaar zou zijn om te downloaden, hoe waarschijnlijk is het dan dat u deze zou kopen in plaats van concurrerende producten die op dit moment verkrijgbaar zijn bij andere bedrijven?

In deze enquête over werknemersbetrokkenheid gebruikte het bedrijf een schaal van zeven punten:

In hoeverre bent u het ermee eens dat het bedrijf de meningen van zijn werknemers op prijs stelt?  

De eens/oneens-schaal heeft veel variaties. U moet de vraagschaal zo toewijzen dat respondenten hun opties goed begrijpen. Met de toewijzing geeft u alle mogelijke antwoorden weer, zodat respondenten een optie kunnen vinden die aansluit op hun ervaring of mening.

Onze enquêtesjabloon voor marktonderzoek vraagt bijvoorbeeld op een tienpuntsschaal: ‘Hoe waarschijnlijk is het dat u dit product zou aanbevelen aan een vriend(in) of collega?’ De reactieopties worden weergegeven op een schaal van 0 tot en met 10. Aan het ene uiteinde staat ‘Helemaal niet waarschijnlijk’ en aan het andere ‘Buitengewoon waarschijnlijk’.

Voor gedetailleerder enquêteonderzoek kunnen we bijvoorbeeld deze vraag stellen: ‘Hoe tevreden of ontevreden was u met het nieuwe aanmeldingsscherm?’ Dit noemen we een itemspecifieke vraag. Dat houdt in dat de reactieopties specifiek zijn voor de enquêtevraag. Uit onderzoek is gebleken dat de betrouwbaarheid en geldigheid van itemspecifieke schalen in het algemeen beter zijn dan bij eens/oneens-schalen.

Het enquêteontwerp is zeer belangrijk om de voltooiingspercentages van de enquête te verhogen. Houd uw enquête en vragen duidelijk en beknopt. Uw vragen moeten gemakkelijk te begrijpen en niet te veeleisend zijn.

En voordat u uw enquête verzendt, controleert u of uw vragen aansluiten op het doel van uw enquête. U wilt gericht werken, ook om uw respondenten niet te overweldigen.

De ogenschijnlijke eenvoud van de eens/oneens-opzet kan leiden tot een sociaal wenselijke reactievooringenomenheid. Mensen die enquêtes invullen, willen graag aangenaam overkomen. Dus als ze de optie hebben, zullen ze vaak zeggen dat ze het ergens mee eens zijn, wat de inhoud van de vraag ook is.

Een ander probleem is herhaling. Hierbij reageren respondenten snel op een reeks uitspraken door elke keer dezelfde antwoordkeuze te selecteren. Bij een likertschaal kiezen respondenten bijvoorbeeld ‘Zeer mee eens’ of ‘Neutraal’ voor elk item zonder de inhoud van elke vraag te lezen.

U kunt deze problemen aanpakken door verschillende vraagtypen te kiezen. Door meerkeuzevragen te combineren met open vragen houden respondenten de aandacht erbij. U kunt ook meer gekwalificeerde enquêtedeelnemers vinden door een online enquêtepanel te gebruiken.

Beoordelingsschalen met eens/oneens kunnen voor allerlei toepassingen worden gebruikt. Marktonderzoek is een prima voorbeeld. Deze vragen kunnen nuttig zijn bij psychografische enquêtes, waarbij marketeers willen leren hoe klanten zich gedragen en wat hun drijfveren zijn.

Stel een bedrijf voor drank- en etenswaren wil weten hoe gezondheidsbewust zijn doelgroep is voordat het een nieuwe productlijn start. Het kan dan deze vraag stellen: ‘In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak?’

Ik heb een voorkeur voor gezond eten als ik nieuwe producten kies.

Als het wil weten hoe bereid consumenten zijn te experimenteren met nieuwe opties, dan kan het deze vraag stellen: ‘In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraak?’

Ik houd ervan om nieuwe en unieke eetproducten te proberen wanneer die beschikbaar zijn.

Een andere optie is de Guttman-schaal. Hierbij volgen items een strikt hiërarchisch patroon, waarbij instemming met moeilijkere items instemming impliceert met alle gemakkelijkere items. Als iemand bijvoorbeeld geavanceerde differentiaalproblemen kan oplossen, dan heeft die persoon waarschijnlijk een basisbegrip van algebra en rekenkunde. Lees meer over hoe u Guttman-schalen gebruikt in enquêteonderzoek om te zien of deze progressieve aanpak aansluit op uw behoeften.

Een ander alternatief voor traditionele eens/oneens-vragen is de Thurstoneschaal. Hierbij krijgen respondenten een reeks specifieke uitspraken te zien waarmee ze het eens of oneens kunnen zijn. Deze worden vooraf gewogen op basis van een deskundige beoordeling van de intensiteit. In plaats van dat u bijvoorbeeld respondenten vraagt of ze het eens of oneens zijn met strengere asielwetgeving, kunnen ze reageren op zorgvuldig gekalibreerde uitspraken die uiteenlopen van ‘We moeten helemaal geen asielaanvragen meer goedkeuren’ tot ‘We zouden ruimhartiger moeten zijn voor nareizende partners’.

We hopen dat u het er ‘zeer mee eens’ bent dat u dankzij dit artikel begrijpt waarom onderzoekers deze tool gebruiken om betrouwbare inzichten en gegevens te verzamelen. Likertschalen zijn meer dan ja/nee-vragen en geven u meer inzicht in de meningen of houdingen van respondenten.

Wilt u meer uit uw enquêtes halen, gebruik dan door experts geschreven enquêtesjablonen en -vragen. Gebruikt u standaardvragen, dan kunt u uw prestaties benchmarken en vergelijken met die van andere spelers in uw bedrijfstak.