De voordelen van een enquête met een gestratificeerde steekproef

In dit artikel gaan we kijken naar gestratificeerde steekproeven en wanneer u deze kunt toepassen in uw enquêtes. Laten we beginnen met de meest voor de hand liggende vraag: wat is een gestratificeerde steekproef? Dit is een enquête waarin de gehele populatie verdeeld is in verschillende subgroepen of strata, op basis van bepaalde kenmerken.

Een veelvoorkomend stratum is leeftijd. Bij een gestratificeerde steekproef zorgt u ervoor dat u uit elk stratum of groep een aantal respondenten haalt. Zo voorkomt u dat een bepaalde groep niet (of onvoldoende) vertegenwoordigd wordt in de resultaten. Deze vorm van steekproef wordt soms ook een gestratificeerde random steekproef genoemd. Voor een nauwkeurige afspiegeling van de onderzoekspopulatie kan een enquête ook gebruik maken van een proportionele steekproef. Het woord zegt al; hier dient het aantal respondenten in elke groep in verhouding te staan tot de gehele populatie. Dus als de leeftijdsgroep 20-30 jarigen 16% van de bevolking vertegenwoordigt, dient de enquête ook 16% van de respondenten uit die leeftijdscategorie te halen. Naast leeftijd zijn andere bekende kenmerken die gebruikt worden voor stratificering onderwijsniveau, geslacht, sociaal-economische status, arbeidsstatus, etc.

Een van de belangrijkste redenen om een gestratificeerde steekproef te gebruiken, is om ervoor te zorgen dat uw enquête representatief is voor de onderzoekspopulatie. Wat is representativiteit? Hiermee bedoelen we dat de steekproef een realistische afspiegeling is van uw doelgroep zodat de resultaten betrouwbaar zijn. U kunt uiteraard niet de hele bevolking van Den Haag ondervragen in een enquête over autogebruik. Het is dan belangrijk om ervoor te zorgen dat de enquêtegegevens daadwerkelijk de mening van de Haase inwoners weerspiegelen. Als u alleen reizigers op het Den Haag CS ondervraagt, krijgt u een heel vertekend beeld. Ook is het belangrijk dat u voldoende reacties krijgt. Om de minimale steekproefgrootte te berekenen, gebruikt u onze steekproefcalculator. Zo weet u zeker dat de omvang van uw steekproef groot genoeg is om een representatief beeld te geven van de populatie. Met 545,000 inwoners, wil dat zeggen dat u minstens 384 voltooide enquêtes nodig hebt voor een representatieve steekproef (bij een betrouwbaarheidsniveau van 95% en foutmarge van 5%).

Een gestratificeerde steekproef is vooral belangrijk wanneer de verschillende subgroepen van respondenten zeer uiteenlopende antwoorden kunnen geven. Neem bijvoorbeeld een enquête over nieuwe sportactiviteiten in de wijk. Hierbij wilt u alle meningen horen, van jeugd tot studenten, mensen die een baan hebben en gepensioneerden. Om echter trends en overeenkomsten in de antwoorden te ontdekken is het heel nuttig om de verschillende groepen te kunnen vergelijken en binnen de groep te zien wat de meerderheid wil. Stel dat u namelijk veel oudere respondenten hebt ondervraagd die graag yoga willen en dat maar weinig jongeren de enquête hebben beantwoord waardoor deze groep ondervertegenwoordigd is. De logische conclusie zou dan kunnen zijn dat iedereen graag yoga wil, terwijl dit wellicht helemaal niet het geval is. Dit kan de resultaten (en het succes van uw beslissingen) behoorlijk vertekenen en leiden tot verkeerde beslissingen. 

Een gestratificeerde steekproef is vooral aanbevolen wanneer er grote demografische verschillen zijn tussen de respondenten die mogelijk een grote impact op de resultaten kunnen hebben. Denk bijvoorbeeld studenten/gepensioneerden, Fortune 500-bedrijven/eenmanszaken, mannen/vrouwen, bewoners van het platteland/stadsbewoners, autobezitters/niet-autobezitters, etc.